Stiropor za podove - odlična podna izolacija

1. Stiropor - cijena i karakteristike koje treba znati

Stručnjaci se slažu u tome da je ekspandirani polistiren toliko dobar materijal zato što mu se tokom proizvodnje mogu mijenjati karakteristike prema određenoj namjeni. Testiranjem viskoznosti utvrđuje se da li će stiropor imati tražene osobine. Sve u svemu, kao rijetko koji drugi materijal koji ima slabosti kakve su neotpornost na sunčevu svjetlost i zračenje, zapaljivost i poroznost, pomoću obrade epoksidnim supstancama i premazima za vatrootpornost, pretvara se u vrlo poželjan - čvrst, izdržljiv, nepromijenljiv, vatrootporan i termoprovodljiv građevinski element. S druge strane, jeftiniji je i za 30% od nekih drugih izolacionih materijala, a uložen novac, s tačke gledišta energetske efikasnosti, vraća se vrlo brzo.

2. Od čega se sastoji i kako se pravi stiropor?

Stiropor se stručno naziva ekspandiranom polistirenskom pjenom ili, kraće, EPS, a on je zapravo vrsta pjenaste plastike koja se proizvodi od čvrstih kuglica polistirena. Na prvi pogled, stiropor je tvrda tabla sastavljena od bijelih ćelija koje su međusobno odvojene opnama, zbog čega se pokazao toliko dobrim termoizolacionim materijalom. U stvari, zbog te ćelijaste strukture toplota se duže zadržava jer teže prolazi kroz takav sloj.

Prilikom procesa proizvodnje, potrebna gustina se dobija proširivanjem zrnaca polistirena, pa otud i naziv „ekspandirani“. Polistiren se zagrijeva parom ili vrelim vazduhom, zrnca se šire i postaju kuglice koje se posle krune kada se tabla stiropora siječe ili lomi. Da se prilikom ekspandiranja kuglice ne bi ljepile jedna za drugu već formirale pravilnu strukturu, koriste se mješalice. Na kraju procesa, dobijene ekspandirane kuglice su gušće, ali lakše od ne-ekspandiranih i zato izlaze na površinu kao pjena koja se dalje lako sabija u kalupe. Jedino se nešto teže hladi, upravo zbog gustine, pa se proizvodni proces tada prekida.

3. Stiropor za izolaciju podova

Stiropor se kao izolator, osim za krovove, fasade i pregradne zidove, upotrebljava još i pri suvoj gradnji podova, tačnije, estriha ili košuljica podnih konstrukcija gdje se ne očekuje velika pohodnost niti opterećenje. Po važećim standardima, dozvoljen pritisak, odnosno, opterećenje je 20 kPa ili 2 tone po m2 što predstavlja 2% sabijanja materijala.

Pri gradnji ili renoviranju, stiropor se koristi za izolaciju međuetažnih ploča i podova. Ovakav način postavljanja izolacije naziva se suhom gradnjom i služi koliko za toplotnu toliko i za zvučnu izolaciju. Termoizolacija je vrlo važna zbog energetske efikasnosti objekta i ušteda u grejanju i hlađenju, dok je zbog većeg komfora življenja jednako bitna i zvučna izolacija. I jedna i druga se najbolje postižu ugradnjom takozvanog plivajućeg poda, a on se izvodi postavljanjem tvrde izolacije, odnosno, stiropora.

Plivajući pod je konstrukcija koja se pravi preko suhe betonske podloge postavljanjem tabli stiropora minimalne debljine 4-5 cm; ako je izvedeno podno grejanje onda izolacioni sloj ne smije biti tanji od 7 cm. Po potrebi, table stiropora se sjeku ili buše na mjestima gdje prolaze cijevi instalacija za grijanje, hlađenje, kanalizaciju i vodovod.

Prednosti ovakve ugradnje podne izolacije su brzina i jednostavnost izvođenja, budući da se ne čeka sušenje kao kod izvođenja mokrih podova. Takođe, table stiropora se sjeku običnim testerama i nikakav poseban alat niti procedura rada nisu potrebni. S druge strane, tvrde table predstavljaju dovoljnu zaštitu cjevi i instalacija tako da se ne mogu oštetiti kasnijim normalnim opterećenjem podnih površina. Naposlijetku, poslijednji sloj podnih obloga može biti od bilo kog materijala pošto stiroporu ne smetaju ni suvi ni mokri estrih.

3.1. Zašto je stiropor toliko dobra podna izolacija?

Termoprovodljivost – Stiropor ima u sebi samo 2% polistirena i čak 98% vazduha. Budući da je šuplje ćelijske strukture, to praktično znači da je vazduh taj koji drži toplotu i toga radi on ima sasvim nisku termoprovodljivost, zapravo - koeficijent toplotne provodljivosti mu je između 0,035 – 0,040W/mK, što je odlično.

Paropropusnost – Paropropusnost je u direktnoj vezi sa faktorom pružanja otpora širenju vodene pare (µ) koji je za EPS 30-70. Laički rečeno, zbog ćelija ispunjenih vazduhom, stiropor pruža manji otpor širenju vodene pare, pa tako unutrašnjost objekta obloženog njime može da „diše“. Osim toga, njegovom ugradnjom smanjuje se opasnost od pojave vlage i buđi na zidovima i u ćoškovima, pošto ih on ne upija već propušta.

Hemijska otpornost – Stiropor ne stupa u hemijske reakcije sa većinom hemikalija koje se mogu naći tokom izgradnje, a i kasnije u završenom objektu. Toga radi ne smetaju mu cement, bitumen, gips, kreč, asfaltne emulzije ni soda, kao ni mineralni rastvori ni sapuni.  

Temperatura – Stiropor se svrstava u B1 klasu zapaljivosti gde je temperatura topljenja preko 450°C. Odlično podnosi niske spoljne temperature, kao i dugotrajnije zagrijavanje do 80°C, što se u normalnim okolnostima rijetko dešava.

Mehanička čvrstina –  Stiropor se proizvodi u klasi tvrdih izolacionih materijala upravo zato što osobine mogu da mu se mijenjaju prema namjeni. Onaj veće gustine je čvršći, odnosno, otporniji na pritisak, a čvršći je i ako se postavi deblje. Ovo naročito važi pri suhoj montaži podne konstrukcije. Kada se postavlja kao podna izolacija, način ugradnje i debljina zavisiće od toga da li će pod biti pohodan ili ne i da li će biti instalacija podnog grijanja ili ne.  

Gustina – Osim debljine tabli, koja se određuje prema namjeni, gustina je vrlo važna za stiropor jer mu određuje čvrstinu. Gustine se dobijaju u toku proizvodnje trajanjem procesa ekspanzije - što duža ekspanzija, veća gustina. Tako se dobijaju tipovi od 17, 20 i 25 grama, odnosno, 17, 20 i 25 kg/m3. Gustina je bitna za čvrstinu, ali to važi samo pri ugradnji u podove zbog otpora na pritisak.  

3.2. Stiropor kao izolator

Ranije se stiropor smatrao upitnim materijalom zbog ekološke prihvatljivosti, međutim, sada su proizvodni procesi dobijanja i obrade toliko poboljšani da je njegov štetan uticaj na životnu sredinu praktično anuliran. Šta više, smatra se da je čak 90% objekata širom razvijenih zemalja izolovano upravo njime. I za Srbiju se može reći isto, naročito kada je u pitanju privatna gradnja, pošto se njime radi jeftinije, brže i lakše. Poslijednje, ali ne manje važno je i to što može da potraje i više od 20 godina ako se pravilno postavi u uslovima bez vlage i ako su zaptivni materijali kvalitetni.

3.3. Prednosti stiropora

• Lagan materijal - zapreminska težina mu je svega 15-30 kg/m3,
• lako se, brzo i jednostavno ugrađuje,
• odlično prima ljepilo i maltere,
• paropropusan je, pa objekt može da „diše“,
• postojanih i stabilnih dimenzija, ne mijenja se s godinama,
• odličan termoizolator,
• slabo upija vodu,
• negoriv je i bez mirisa,
• dobra je zvučna barijera,
• mehanička svojstva su mu dobra, čvrst je i izdržljiv, otporan na pritisak i torzije,
• može da se reciklira,
• neškodljiv po ljude i okolinu.

3.4. Slabosti stiropora

Jedine slabosti koje mu se pripisuju jesu nepostojanost u dužem kontaktu sa vodom, pošto gubi svoja svojstva, isto kao što postaje suv i krt ako je nezaštićen, odnosno, dugo izložen direktnom sunčevom zračenju. Međutim, ako se postavi uz poštovanje svih zanatskih pravila koja za njega važe, biće dugotrajan i ostaće nepromijenjen.

4. Stiropor za podove - cijena

Stiropor se najčešće prodaje u tablama 100x50 cm. Debljine se kreću od 1 cm do 30 cm. Kod nas se najviše prodaju table od 10 cm, mada se smatra da se optimalna energetska efikasnost postiže onima od 12 cm. Budući da je običan stiropor bijele boje, a grafitni sivi, table se obeležavaju bojama koje označavaju njihovu gustinu i namjenu. Ima ih polutvrdih i tvrdih; one obilježene crnom bojom su tvrdo presovan stiropor najveće čvrstine za podove. Tvrdo presovan stiropor debljine 1 cm je oko 1 EUR/m2 dok je onaj debljine 30 cm oko 25 EUR/m2.