Grijanje na pelet - prednosti i mane

Šta je pelet?

Prije nego što se izdvoje prednosti i mane grijanja na pelet, prvo je važno definisati ovaj energent i reći kako se on dijeli.

Pelet je čvrsto gorivo koje se dobija posebnim tehnološkim postupkom mljevenja, sušenja i presovanja raznih biomaterijala, a koje se upotrebljava za grijanje. Postoje dvije osnovne vrste: drveni pelet i agro-pelet.

Agro-pelet se pravi od biljnih ostataka: presovanjem sojine slame (suvih stabljika soje), pšenice, kukuruzovine. Premda je jeftiniji od drvenog, ima nižu toplotnu moć, pa je potrebno znatno više peleta u toku jedne sezone  grijanja u odnosu na drveni. Agro-pelet se uglavnom koristi u industrijske svrhe, dok se drveni, čija je toplotna moć veća, više koristi u domaćinstvu i preuzima primat.

Drveni pelet se dobija mljevenjem, sušenjem i presovanjem drvnih otpadaka. Osnovne sirovine su strugotine najrazličitijih vrsta drveta - hrasta, topole, bukve, jasena, lipe, itd.

Tokom procesa proizvodnje peleta, ne koriste se aditivi niti druge materije koje su štetne po zdravlje čovjeka i okolinu - razlog više zašto je ekološki prihvatljiv izbor.

Za grijanje na pelet koriste se peći na pelet i kotlovi na pelet. Kotlovi se povezuju direktno na sistem za centralno grijanje, što je idealno za objekte u kojima već postoji određeni sistem centralnog grijanja. Takođe, ako već imate kotao na drva, postoji opcija kupovine i ugradnje gorionika za pelet.

Na već postojeći kotao koji sagorjeva drva postavlja se gorionik sa spremnikom koji omogućava sagorijevanje peleta.

Premda je ova opcija cijenovno prihvatljiva, odnosno, predstavlja isplativo rješenje, ono to jeste samo u startu. Dodavanjem gorionika na postojeći kotao koji sagorjeva drva, ne može da se dostigne stepen efikasnosti (stepen iskorišćenja) kakav imaju kotlovi koji sagorijevaju isključivo pelet. Osim toga, kotao je već korišćen izvestan broj godina te je pitanje u kakvom je stanju. Stoga, takav kotao može zahtijevati veći utrošak peleta, čime se brzo poništava ušteda kroz prvobitno mala ulaganja. Kao najbolje rješenje se ističe kupovina novog sistema - premda iziskuje veće početno ulaganje, svakako će se isplatiti tokom godina korišćenja, kroz manji utrošak peleta.

Za sezonsko grijanje na pelet treba planirati približno 1.000 EUR godišnje, pošto se cijena peleta sada kreće oko 170-200 EUR/t. Koju količinu peleta ćete utrošiti, u velikoj mjeri zavisi od same snage peći. Cijena kotlova na pelet kreće se između 1.000-1.500 EUR.

A koliko su ostali kotlovi na biomasu i koliko generalno košta grijanje ostalim vrstama biomase? Grijanje briketima na godišnjem nivou košta isto kao i grijanje na pelet - oko 180 EUR/t. Drveni briketi za loženje prave se od drvnog otpada presovanog u valjkaste cjepanice. Cijena peći za brikete iznosi između 500 i 900 EUR. Tu su i drvene sječenice koje su najpovoljnije - njihova cijena kreće se od 5 do 8 EUR/m3. Kada je riječ o ogrevnom drvetu, njegova cijena zavisi od postupka obrade, sezone, vrste drveta, ali i samog ponuđača. Kreće se, u proseku, između 40 i 60 EUR/m3. Grijanje na drva je najjeftinije i košta između 500 i 700 EUR godišnje. Cijena peći na drva bez ventilatora je oko 1. 000 EUR pa naviše, a kotlova sa ventilatorom od 1.200 EUR pa naviše.

Međutim, važno je istaći da je grijanje na pelet, energetski gledano, najefikasnije. Pelet pri sagorijevanju otpušta 17-20 MJ energije po kilogramu. Drveni briketi su nešto jeftiniji, ali i manje efikasni. Piljevina i sječenice imaju energetsku vrednost oko 15 MJ/kg.

Kada su u pitanju troškovi grijanja na pelet, oni umnogome zavise i od sljedećih faktora: koliki se prostor grije, do koje temperature se grije, ali i od toga da li je objekt izolovan (zatvaranjem toplotnih mostova na krovu, fasadi ili stolariji kroz koju se toplota gubi, redukovaćete troškove grijanja). Takođe, na cijenu grijanja na pelet uticaće i sam transport, odnosno udaljenost ponuđača/proizvođača peleta i vaše kuće (trošak prevoza).

Ako tražite profesionalne izvođače kojima biste povjerili ugradnju i kasnije servisiranje kotla na biomasu, pomoć možete potražiti na daibau.ba i to potpuno besplatno, brzo i jednostavno. Potrebno je samo da popunite upit na našem sajtu i ubrzo će vam se javiti izvođači sa odgovarajućom ponudom.

A sada više o tome koje prednosti ali i mane nosi grijanje na pelet:

Grijanje na pelet - prednosti

Grijanje na pelet iziskuje manje posla

Svi oni koji su se grijali na ugalj i drva dobro znaju koliko vremena iziskuje priprema ogrijevnog materijala kao što su, recimo, cjepanje i slaganje drva, unošenje cjepanica u šupu. Osim toga, ovi načini grijanja stvaraju veliku prljavštinu.

Grijanje na pelet karakteriše rjetko loženje. Naime, peći na pelet imaju integrisane spremnike koji se trebaju puniti na svakih nekoliko dana (zavisno od tipa uređaja, veličine spremnika, kvadrature koje se grije, energetske efikasnosti objekta i spoljašnje temperature). Dakle, kotao ili peć na pelet može da radi i po nekoliko dana nakon što se spremnik napuni peletom, bez dopunjavanja.

Kod kotlova i peći na pelet nema potrebe za redovnim loženjem, kao kod peći na drva. Mogu danima da rade bez ikakvog loženja, a temperatura se održava automatski.

Potrebno je samo povremeno očistiti gorionik od pepela i šljake, kojih ima neuporedivo manje nego kod čišćenja kotla ili peći na drva. Veliki broj kotlova na pelet imaju u sebi sistem za samočišćenje.

Sagorjevanjem peleta ostaje mala količina pepela. Za drveni pelet se kreće između 1 i 2%, a za agro-pelet između 3 i 6%.

Može se reći da pelet relativno čisto gori, naročito u odnosu na ugalj. Razlog leži u tome što je sagorjevanje potpomognuto ventilatorom koji obezbeđuje stalan dotok vazduha do peći. Prilikom pokretanja uređaja na pelet, kada električni grijač zagrijava pelet da bi se započelo sagorjevanje, stvara se malo dima, međutim, jednom kada se uređaj pokrene, dima više nema.

Još jedan benefit koji potvrđuje da je grijanje na pelet jednostavnije nego grijanje na druge vrste biomase jeste skladištenje. Pelet štedi prostor, pošto mu je potrebno manje mjesta u odnosu na druga čvrsta goriva - oko 650 kg staje na m3. Pelet je obično spakovan u vreće od 15-20 kilograma, pa se ne rasipa, a džakove lako i precizno možete poslagati na palete ili pod, zauzimajući mnogo manje ostave ili podruma. Time je jasno i da je i njegovo dovoženje, odnosno, transport daleko lakši.

Pelet odlikuje visoka kalorijska vrednost

Potvrđeno je da je grijanje na pelet, energetski gledano, efikasnije od grijanja na druge vrste biomase. Pelet ima energetsku vrednost 17-20 MJ/kg. Samim tim, grijući se na pelet moći ćete da dobijete veću količinu toplotne energije nego uz pomoć drugih izvora.

Karakteriše ga dobro sagorjevanje. Mala emisija ugljen-monoksida utiče na sporije sagorjevanje. Pelet odlikuje vrlo mali procenat vlage (između 8 i 10%), što utiče i na duži radni vek kotla.

Grijanje na pelet obezbjeđuje energetsku nezavisnost

Pelet je obnovljiv, prirodan resurs, predstavlja neiscrpan izvor energije, baš kao i solarna elektrana koja pretvara sunčevu energiju u električnu ili pak toplotna pumpa koja crpi toplotu iz prirodne sredine, odnosno, solarnu energiju akumuliranu u prirodnim elementima. Stoga, nema brige da će on jednog dana nestati, kao što se može desiti sa fosilnim gorivima.

Osim toga, pelet nastaje mljevenjem, sušenjem i presovanjem biomase - bilo drvnih otpadaka bilo otpadaka poljoprivrednih kultura. Kako se biomasa javlja u prirodi, može se naći veliki broj proizvođača peleta na svakom tržištu. Stoga, možete se opredijeliti za nekog lokalnog proizvođača/prodavca peleta, čime ćete umnogome smanjiti troškove grijanja na pelet, jer ćete uštedeti na transportu ovog čvrstog goriva. Takođe, blizina proizvođača/prodavca peleta pored ekonomskog ima i pozitivan ekološki uticaj - manje izduvnih gasova transportnih vozila. Kada smo već kod ekološkog uticaja, ističe se još jedna bitna prednost:

Grijanje na pelet pruža CO2 neutralnost    

Jedan zanimljiv podatak koji sigurno većina ljudi ne zna - agro-pelet koji se proizvodi od ostataka jednogodišnjih biljnih kultura, prilikom sagorjevanja otpušta onu količinu ugljen-dioksida koju je biljka za svog života apsorbovala procesom fotosinteze. Kada je reč o drvenom peletu, njegovim sagorjevanjem oslobađa se višegodišnje apsorbovana količina ugljen-dioksida.

Količina ugljen-dioksida koja se oslobađa tokom sagorjevanja drvenog peleta ekvivalentna je količini apsorbovanoj tokom rasta drveća.

Ovo je svakako daleko prihvatljivije nego spaljivanje fosilnih goriva poput prirodnog gasa ili lož-ulja koje nastaje tokom prerade sirove nafte. Ukoliko se pravilno upravlja šumskim gazdinstvima, odnosno, ako se svako posječeno drvo zamijeni sadnjom novog, postiže se CO2 neutralnost.

Grijanje na pelet omogućava kontrolu temperature

Posljednja, ali ne i najmanje bitna prednost, jeste regulacija temperature i njeno održavanje. Peći na pelet imaju termostat pomoću koga se ovo jednostavno ostvaruje. To kod grijanja na drva nije moguće.

Grijanje na pelet - slabosti

Grijanje na pelet je zavisno od električne energije

Kako kotao na pelet ima gorionik koji ga zapravo pali, za njegov rad neophodna je električna energija. Stoga, kada dođe do nestanka struje, vaša peć ili kotao na pelet neće moći da radi, odnosno, prestaće da grije. U ruralnim oblastima u kojima su restrikcije struje česte, poželjno je nabaviti rezervni sistem napajanja u vidu akumulatora.

Za razliku od kotlova i peći na pelet, rad peći na drva je potpuno nezavistan od električne energije.

Kotlovi i peći na pelet su složeni sistemi

Jedan klasičan kotao na pelet sastavljen je od izdržljivog kućišta, komore za sagorjevanje koja je otporna na toplotu i namijenjena sagorjevanju ogrijeva, mehanizma koji puni komoru peletom („pužem-dostavljačem“) i prenosi ga do gorionika, istovremeno štiteći sistem od takozvanog „povratnog udara vatre“. Pored ovih komponenti, tu su i sistem za uklanjanje pepela i samočisteći izmjenjivač toplote, a ovi tipovi uređaja vrlo često imaju ugrađen i magacin za određenu, mahom, dnevnu količinu peleta. Dakle u pitanju su složeni sistemi koji imaju veliki broj dijelova. To znači da iziskuju redovno servisiranje makar jednom godišnje. Cijena servisiranja obično iznosi oko 50 EUR.

Zbog složenosti ovih uređaja veća je i mogućnost kvarova, u poređenju sa jednostavnim kotlovima i pećima na ugalj i drva.

Kako su peći na drva dosta jednostavnije i prostije, postoji manji broj dijelova koji mogu da se pokvare. Sa druge strane, kotlovi na pelet su sistemi sa dosta dijelova, koji su znatno komplikovaniji, pa je i mogućnost kvarova znatno veća.

Uređaji na pelet stvaraju buku

Kotlovi na pelet se obično nalaze u odvojenim prostorima, poput podruma ili garaže, pa njihova buka dok su aktivni nije toliko strašna, međutim zvuci koje proizvode sobne peći na pelet mogu biti iritantni. Ipak, na tržištu se danas mogu naći peći na pelet koje su znatno tiše nego stariji modeli. U svakom slučaju, prednost, kada je reč o nivou buke, imaju peći na drva, pošto tiho pucketanje drveta mnogi smatraju romantičnim i opuštajućim.

Gomilanje plastičnih vreća

Premda je grijanje na pelet obnovljiv izvor grijanja, važno je istaći da ono ima i jednu manu, kada je ekološki aspekt u pitanju. Proizvođači peleta najčešće ga pakuju u plastične vreće od 20 kg. One se koriste da bi se pelet zaštitio od vlage prilikom skladištenja, što definitivno nije opravdano sa stanovišta ekologije.